18 Nisan 2014 Cuma

Avrupalılar geliyor...

 Bazı araştırmacılara göre Portekizli kaşif seferleri 1521 civarlarında Avustralyaya ulaştılar ancak tarihçiler genel olarak bu kanıya katılmıyor ve kanıtların tartışmaya açık oluşu sebebiyle bu tez kabul görmemiştir. Genel kabule göre kayıtlı olarak ilk defa Avustralya kıtasının görülmesi Hollanda Doğu Hindistan Şirketine ait ve Kaptan Willem Janszoon komutasındaki Duyfken gemisiyle 1606 yılı Şubatı ve Martında gerçekleşti. Aynı yılın Mayıs ayında İspanya kraliçesi Avusturyalı Margaret onuruna Pedro Fernandes de Queiros tarafından La Austrialia del Espiritu Santo ismi verilen güneyde yeni bir kıtanın bulunduğu ilan edildi ancak kendisi aslında Vanatu adı verilen adalar grubunu bir kıta zannederek yanılmıştı. Bunu takiben kısa zaman içinde Avustralyaya Hollandalı, İspanyol, Portekizli, İngiliz, Fransız, VOC (hollanda güney hindistan şirketi) bağlı kaşifler çeşitli keşifler düzenlediler ve kıtaya defalarca ayak bastılar. Ancak kıtada gerçek anlamla Avrupalıların tarihinin başlangıcı ve etkileri 1770 yıllarında başladı. İngiliz teğmen James Cook tarafından komuta edilen HMS Endeavour gemisiyle doğu sahilinin planını çıkartıldı. O tarihe kadar Avustralya ''terra nullius'' yani o dönemki avrupanın yasal bakışı ile kimsenin sahibi olmadığı topraklar olarak geçiyordu. James Cook bu toprakları ingiltere kraliyeti toprakları olarak hak iddasını ilan etti. Vali Arthur Phillip komutansında 11 gemiden oluşan ilk filo Birleşik krallıktan Avustralyada kolonileşmeyi başlatmak üzere 13 Mayıs 1787'de yola çıktı. 03 Ocak 1788 kalanından ayrılarak yerleşime uygun yer arayışı için keşiflere başladı aynı ayın 18'inde Botany körfezi etrafında daha geniş keşif kararı alıdığında ise Aborjinlerle ilk temas yaşandı. Aynı ayın 19'u sabahı 3 adet taşıma gemisi Alexander, Friendship (dostluk anlamındadır), Scarborough gemileri Botany körfezine vardı, öncülüğünü HMS Sirius tarafından üstlenilen kalan diğer 7 gemi de ertesi gün körfeze ulaştı. Vali Arthur Phillip buranın yerleşime uygun olmadığı kanısına vardı ve bölgede 3 keşif botu görevlendirdi daha sonraki Birleşik krallık devlet bakanı olan Lord Sydney'e yazdığı raporda 21 Ocak'da öğlenin erken saatlerinde Port Jackson'ı bulduğumuzda dünyanın en mükemmel en kusursuz limanını bulmanın tatmin duygusunu yaşadığını ve binlerce büyük geminin tam bir güvenle tek sıra halinde dizilebileceği bir yer olduğunu belirtti ve adını Sydney koyu olarak ilan etti. Ayın 24ünde 2 adet büyük Fransız gemisi Botany körfezinde belirdi. Arthur Phillip ertesi gün erkenden körfezden demir alarak akşam üzeri Sydney koyuna
ulaştı. 26 Ocak 1788'i sabahı erken saatlerde karaya ayak basarak resmi olarak bölgeyi britanya renkleri barındıran bayrağı dikerek resmi olarak hak idda edip New South Wales (yeni güney galler) adını verdi ve bölgede Britanya egemenliğini ilan etti. Günümüzde 26 Ocak günü Avustralya Günü olarak kutlanılır. Ertesi gün getirilen mahkumlar koyun temizlenmesine yardım etmeleri amacıyla karaya çıkarıldı. Diğer gün ise 17 donanma askeri eşi ve 14 çocukları karaya çıktı, bunlar Avustralyaya çıkan ilk avrupalı kadın ve çoçuklar oldu. 6 Şubata gelindiğinde kadın mahkumlarda karaya çıkarıldı bunu takiben bölgede çıkan şiddetli fırtına ile uçarılık ve karışıklıklar çıktı. 7 şubatta bütün olarak koyun batı kıyısında yerleşim tamamlandı. Yetkili yargıç David Collins sivil ve suç mahkemelerini kurdu ve getirilen mahkumlara odaklanarak kolonide yeniden ferah temiz bir başlangıç, mutluluk. bolluk ve refah dileklerini belirten bir konuşma yaptı. 11 Şubatta saldırıdan suçlu bulunan Samuel Barnsley 150 kırbaç cezasına, ekmek çalmakdan suçlu bulunan Thomas Hill ise kayalık küçük bir adadaki magranın girişinde zincirlenme cezasına çarptırıldı. 27 Şubatta Thomas Barratt ambardan çalmak suçundan asıldı buda kıtadaki ilk infaz olarak tarihe geçti. 29 Şubatta James Freeman un çalmak suçundan cellatlık görevini kabul etmesi şartıyla affedildi. Çeşitli keşif seferlerine devam edildi. 6 Martta Norfolk adası keşfedildi ve yeni bir britanya yerleşimi kuruldu. 10 Martta daha önceden bahsi geçen 2 fransı gemisinin batıkları Santa Cruz açıklarında bulundu.



burdan devam       http://en.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_Australian_history

3 Nisan 2014 Perşembe

Avustralyada ''İLK İNSANLAR''


    Avustralyada yerleşim bundan (125.000 yıla kadar uzaması muhtemel sayılmakla birlikte daha sonra bu grup yok olmuştur.) bilindiği kadarıyla 50.000-40.000 yıl önce Avustralya yerlileri ve aborjinler ve Torres boğazı adalıları (Torres strait islanders) olarak adlandırılan 3 grup kökeleri Afrikadan göçe başlayan (70.000 yıl önce) ilk insan soyundan gelen insanların bugünkü Papua Yeni Gine uzerinden Queensland eyaletinin kuzey uçlarına ulaşmasıyla başlamıştır. Ülkede günümüzde yeliler için ilk insanlar ''first peoples'' terimide kullanılmaktadır. Avrupalı göçmenler tarafından daha koyu ten renkleri nedeniyle Siyah ''Black'' olarakta tanımlananmış olan halk için bu terim 1970'lerde zamanın öncüsü olan Gary Foley gibi aborjin aktivistlerince sahiplenip tercihen kullanılmıştır.




    Aborjinler avcı-toplayıcı kültüre sahip genellikle son derece barışcıl (Tasmanya adası yerlileri hariç olmakla birlikte) bir topluluktur. İlk avrupa yerleşimi bugünkü Sydney'de kurulmuştur. Bu bölgenin sakinleri olan Darug halkının yüzde 90'ı çiçek hastalığı salgını sebebiyle ölmüştür. Salgının sebebi mikrobun avrupalı yerlişimcilerle mi yoksa malezyalı balıkçılar sebebiyle mi bölgeye ulaştığı tartışma konusu olasada hastalığın Sydney üzerinden yayıldığı kuvvetle tahmin edilmektedir. Tüberkiloz, çiçek hastalığı, kızamık gibi hastalıklar tıpkı amerika yerlilerinde olduğu gibi Avustralya yerlilerinide gerekli antikorlara sahip olmadıklarından büyük ölçüde ölüme ve yok olmaya yol açmıştır.

Paragrafın başında belirttiğim gibi yerliler barışcıl ve avcı-toplayıcı kültüre sahiptiler. Avrupalılar kendi yerleşik kültürlerini buradaki yerlilere empoze etmeye çabalamış ancak başarılı olamamış. Sahip olmak mülk gibi kavramları kabul kabul etmekte sıkıntı yaşamışlardır. Zamanla avrupalı yerleşimcilerin yayılması ve çoğalması ve verimli arazilere hakim olmasıyla başlarda barışcıl davranışlar sergileyen avrupalılar yerlileri bilmedikleri hırsızlık gibi terim ve olgular sebebi yada başka bir bakış acısına göre bahanesiyle kıyıma uğratmışlardır.Barışcıl olmalarının getirdiği savunmasızlıklarından dolayı avrupalı yerleşimciler tasmanya adasında kıyasla hiçbir zorluk yada mücadele olmadan kıtaya hakim olurken bilinen safkan aborjin halkının soyu tükenmiş bir çok yerli grup yokolmuş yada tehlike altında veayhut zor şartlar altında yaşamak zorunda kalmış yada yaşamına şuan devam etmektedir. Genel nüfusa oranları 2011 census da aşağıda belirtilen haritalamalarda çıkarılmış. Günümüzde özellikle orta bölgelerde koruma altındaki rezervlerde yaşam ve kültürlerini sürdürmektedirler. Bu bölgelere dışarıdan insan yada bilgi akışı durdurularak kültürleri ve varlıkları koruma altına alınmış yılda sadece birkaç bilim adamı girişiyle önemli bilimsel veriler sağlayan yerler haline gelmiştir.
    Ayrıca kıtada aborjinlerle yada diğer iki grupla genetik bağı bulunmayan 68.000 ila 40.000 yıl öncesine aralığına ait modern insan türüne ait iskeletler de bulunmuştur. Diyerek daha sonra daha detaylı incelemeleri yerliler başlığı altında incelemek üzere bir kenara bırakıp avrupalı yerleşimcilerin üzerinden gelerek günümüze doğru devam edelim. Onuda Avrupalılar geliyor yazısından okuyabilirsiniz.